آشنایی با ثعلب

ثعلب در واقع پودری است که از آسیاب کردن غده های گونه ای از گیاهان تیره ثعلبیان با نام علمی (orchis mascula) به دست می آید. ثعلب نام عربی ارکیده است. این گیاه بومی مرکز، جنوب اروپا و ترکیه بوده که دارای گل هایی خوشه ای به رنگ بنفش و گاهی سفید رنگ می باشد. دانه گیاه ارکیده جزو کوچک‌ ترین دانه‌ های گیاهی در جهان بوده و تاکنون 25 نوع از این گیاه شناخته شده که ده نوع آن در ایران و در مناطقی مانند آذربایجان، لرستان ، خوزستان، کردستان و سواحل دریای خزر به صورت خودرو به عمل می آید .این گیاه استفاده زینتی نیز داشته و می تواند باغچه هایتان را زیبا نماید.

فصل گل دهی گیاه ارکیده که معمولا در باغ و بیشه می روید، از اواخر فروردین تا اواخر خرداد است.

کاربرد ثعلب

همان طورکه ذکر شد از پودر و دم کرده ثعلب می توان استفاده نمود. در تهیه بستنی سنتی ایرانی، بستنی یونانی (کایماکی ) ، بستنی ترکی (داندورما ) و بستنی عربی (بوزا) ازارکیده استفاده می شود. بستنی ویتامین های ضروری و پروتئین بدن را فراهم می کند ، همچنین علاوه بر افزایش انرژی ، از پوکی استخوان نیز جلوگیری می نماید . زیرا حاوی مواد لبنی و لبنیات است که کلسیم بدن را تامین میکند.

در ترکیه از ترکیب ثعلب با شیر داغ، دارچین و شکر یک نوشیدنی پر طرفدار به نام سالپ (Salep) تهیه می شود که این نوشیدنی پیش از حضور قهوه و چای، در کشورهای دیگری مانند انگلستان و آلمان نیز مصرف می شد.

علاوه بر این از پودر آن، دسرهایی نیز تهیه می شود از جمله پودینگ ثعلب و بستنی ثعلب.

برخی از گونه های این گیاه مانند Orchis morio L کاربرد دارویی دارند .در کشورهایی نظیر انگلستان و آلمان از آرد ثعلب برای تهیه دمنوش ، استفاده می کردند.

خشک شده گیاه ارکیده یکی از غذاهای مهم و حیاتی دریانوردان شمار می آید. البته باید توجه داشت که میزان مصرف مجاز استفاده از این گیاه ، حداکثر 2 گرم در روز می باشد.

خواص ثعلب

از ثعلب در درمان سرماخوردگی، رفع تحریک و التهاب‌ سینه یا دستگاه گوارشی، رفع اختلاط خونی، درمان کزاز، ورم مثانه، اسهال، تشنج، گرفتگی صدا، رفع خستگی و تجدید قوای جسمی، تقویت نیروی جنسی، فلج، لقوه، لاغری، ورم روده، انزال زودرس، کم‌خونی، گوش‌درد، ضعف، درد عضلات و حصبه استفاده می‌شود. ارکیده همچنین محرک شهوت، مقوی نعوظ و مولد منی است. در درمان ترشحات سفید بانوان و رفع مشکلات یائسگی بسیار نافع است. برای درمان ریزش مو با این گیاه از ضماد محلول تهیه شده از ثعلب، روغن گل مفید، و روغن گل سرخ و گل پنیرک استفاده کنید و از قدیم الایام برای تقویت کودکان به شیر آنان افزوده می شد. آرد تهیه شده از ثعلب مقوی اعصاب و خونساز بوده و تشنج بدن را رفع می کند.

عوارض ثعلب

مصرف بیش از حد آن به علت خاصیت قاعدگی آور آن سبب سقط‌ جنین در زنان باردار خواهد شد.
مصرف این گیاه برای افرادی که مبتلا به واریکوسل هستند مضر است.
مصرف زیاد ثعلب باعث ازبین رفتن تارهای صوتی می‌شود.
زیاده‌روی در مصرف ثعلب برای دهانه معده و برای گرم مزاجان مضر است، خوردن زیاد آن سبب ضعف دستگاه گوارش و دستگاه عصبی می‌شود.