اوشق

اوشق یکی از صمغ گیاهان دارویی است که بلند و به صورت برجی منفرد می باشد ، برگ ‌های آن پهن ،چتری و پرپشت است. رنگ آن اغلب سبز رنگ مایل به طوسی می باشد. گیاهی از دپارتمان چتریان است و تا چندین سال عمر می کند. گل های آن به رنگ زرد و در پایان ساقه شکوفا می‌شوند. همچنین میوه آن به صورت مستطیل قهوه ای رنگ است.اوشق برای درمان طحال، کبد و باز نمودن گرفتگی عروق بسیار کاربرد دارد. بعلاوه مصرف آن برای کاهش عوارض فلج ، صرع ، بی حسی اعضای بدن ، سرگیجه و سستی بدن مفید است.

گیاه اوشق | عطاری آنلاین مجتبی محقق

نام های دیگر اوشق عبارتند از: وشا ، در دشت های خراسان جنوبی کزم ، کندل، کمانچو نیز می باشد. صمغ اوشق را برای دفع کرم‌های انگلی روده استفاده می‌کنند. همچنین از آن برای تسکین درد مفاصل بهره می‌گیرند. مردم ایران ، هند و کشورهای آسیایی ، قرن های گذشته از صمغ اوشق برای درمان تنگی نفس ، سرفه و مشکلات دستگاه تنفسی استفاده می کردند. هر سال هزاران نفر به تهیه ، پرورش و صادر نمودن صمغ این اوشق می پردازند که موجب اشتغال زایی و درآمد برای افراد زیادی می شود. در ادامه در عطاری آنلاین اصفهان با ما همراه باشید تا انواع خواص و عوارض را بیشتر بررسی کنیم. 🙂

معرفی گیاه درمانی اوشق

اوشق گیاهی است که به صورت بوته ای ، علفی و چتری رشد می کند.  ساقه آن نازک و پر از پرز های زرد رنگ روشن که شکل پنبه ای به گیاه می دهد. گل های آن به صورت کبود رنگ قرمز می باشد. در ریشه آن مغزی به رنگ سفید وجود دارد. محل پیدایش این گیاه هندوستان ، ایران وصحراها کویر های  بیایانی و خشک شمال آفریقا بوده است. به غیر از ایران ، هند و کشورهای آسیایی حتی در اروپا هم از صمغ آن برای درمان تنگی نفس، آسم، سرفه و مشکلات دستگاه تنفسی استفاده می کنند.

ارتفاع آن یک و نیم متر که در برخی دشت ها به سه متر نیز می رسد. در برگ ، ریشه و ساقه آن مایعی وجود دارد که در اثر تماس با هوا سفت و محکم می شود و به صمغ تبدیل می شود. مقدار صمغ در ریشه آن بیشتر است.

برگ های این گیاه به صورت قاعده ای و سه قطعه ای به اندازه چهار تا ده سانتی متر، به عرض یک و نیم تا چهار و نیم سانتی متر و تقریبا سر تیز هستند.

صمغ اوشق در استان هایی نظیر اصفهان ، سیستان بلوپستان ، شیراز ، سمنان و قزوین تهیه می گردد و از راه های ارتباطی در هندوستان به اروپا صادر می گردد.

در زبان انگلیسی به آن آمونیاک نیز می گویند. اسم های دیگر گیاه اوشق، اوشه ، بدران ، وِشا ، فاسوخ مغربی ، اُشتک ، لزاق الذهب و اوشک می باشد.

نحوه رویش اوشق

بذر اوشق را در اواخر خردادماه بر روی زمین می ریزند و در ابتدای بهار با اولین بارش ها شروع به رشد می کند. ابتدا دو برگ آن صورت پهن رشد نموده و بقیه برگ ها در زیر این دو برگ رشد می نمایند. تعداد برگ های آن به 3 تا 9 برگ می رسد و تا سال چهارم و یا نهایتا دوازدهم در بعضی مناطق به بلوغ می رسد و پس از گل دادن و تولید بذر از بین می رود.

اوشق | عطاری آنلاین مجتبی محقق

صمغ اوشق

جهت تهیه صمغ اوشق با جسمی تیز و برنده، قبل از گل دادن، ساقه آن را چند خراش می دهند تا قطرات سفید رنگ شیری  از آن خارج شود. این خراش ها ممکن است به وسیله نیش حشرات بر روی ساقه گل ایجاد شود.  این روش را روش تهیه به صورت صمغ اشکی می گویند.

در قسمت پایین ساقه که به یقه گیاه معروف می باشد، مقدار زیادی صمغ وجود دارد اما به دلیل مخلوط شدن با مواد خس و خاشاک محیط پیرامون از مرغوبیت خوبی برخوردار نیست.

این ماده سفید رنگ در اثر مجاورت با هوای آزاد به صورت ماده ای شیری رنگ ضمخت و شکننده تبدیل می شود که به آن صمغ می گویند. در اثر مجاورت با نور و گرمای خورشید ، نرم می شود و دارای بویی مخصوص ، معطر و طعم تند و تلخی می باشد. همچنین دارای اسید گلوکوریک ، رامنوز ، گالاکتوز و گلوکز آرابینوز نیز می باشد.

صمغ اوشق بوی مطبوع و خوبی دارد به همین دلیل آن را به همراه اسپند دود می کنند. هر چه قدر صمغ سفید رنگ تر باشد این صمغ مرغوب تر و بهتر می باشد.

همچنین بیشتر بخوانید در: بهمن سفید | لبان ذکر

پرکاربرد ترین خاصیت های درمانی اوشق

اوشق در طب اسلامی طبیعت گرم و خشک دارد. از مهم ترین خاصیت های درمانی آن می توان به رفع حساسیت اشاره نمود. این گیاه با عوامل حساسیت زای فصلی مقابله می کند و بهترین درمان برای آلرژی هایی نظیر کهیر می باشد.

این گیاه برای درمان بیماری هایی مثل: تنشج، تنگی نفس، رفع خارش، تب بر، محرک سرفه، تسکین درد مفاصل، انرژی زا، باز نمودن گرفتگی عروق، رفع گرفتگی های بیضه، برای افرادی که طحال و کبد بزرگی دارند، مفید است.

جهت تسهیل در خارج نمودن جنین، افزایش تعریق، ضد عفونی کننده، درمان کک مک، رفع برص و سیاهی های صورت کاربرد دارد.

دارای تاثیرات ضد میکروبی، مسهل، ضد سرماخوردگی، درمان بواسیر و سنگ شکن مثانه می باشد.

این صمغ مفاصل را نرم می نماید، گرفتگی های کبد را باز می کند و طوبت چشم و جوش پلک را برطرف می نماید.

دیگر خواص این گیاه

برطرف نمودن دمل گوشت های زائد و رویش جایگزین برای آن، درمان آسم، گشاد نمودن حباب های ریوی، برطرف نمودن صرع، درمان درد های عضلانی، دفع کننده سنگ مجاری ادارار، رفع خنازیر، ضد انگل، برطرف نمودن برونشیت شدید (مخصوصا افراد مسن)،  نرم نمودن گلو، ازبین بردن دمل و جوش، درمان کمردرد و سیاتیک (عرق النساء)، ترمیم شکستگی استخوان، رفع شوری سر، مفید برای افرادی که بلغم و زرد آب دارند، رفع زکام، ضد میکروب، تحریک کننده، ادرا آور و ضد اسپاسم و درد به صورت مسکن فایده دارد.

روغن اوشق

جهت تهیه روغن این صمغ از روش بن ماری استفاده می کنند که روشی است با استفاده از وسایل استریل و در محیط کاملا بهداشتی ، تهیه می گردد. برای تهیه روغن اوشق از صمغ اوشق استفاده می کنند. این صمغ به آرامی در آب حل می شود اما در سرکه و الکل بهتر حل می شود.

خواص درمانی روغن اوشق

1. تمیز کننده عروق است.
2. کاهش دهنده کمر درد و سیاتیک.
3. رفع نمودن حساسیت پوستی.
4. از بین بردن شوری سر.
5. بر طرف نمودن کهیر.
6. قاعده آور است.
7. انگل روده را برطرف می کند.
8. ازبین برنده کک و مک.
9. خلط آورنده.
10. برطرف نمودن سیاهی های پوست بدن.
11. موجب سقط جنین می شود.

صمغ اوشق | عطاری آنلاین مجتبی محقق

سخن پایانی + تذکر و عوارض جانبی

مصرف بی حد و اندازه (کنترل نشده و بی رویه) این صمغ باعث گشاد شدن بیش از حد استاندارد عروق می شود. بعلاوه در گردش خون اختلال ایجاد می کند و برای گوارش، مضر می باشد .

 لذا خواهشنمدیم از مصرف بی رویه آن پرهیز نمایید. و در مورد میزان و مقدار و نحوه مصرف نمودن یا مصرف نکردن آن اکیدا با پزشک متخصص طب سنتی مشورت نمایید.

افرادی که در ادرارشان خون وجود دارد از مصرف آن پرهیز نمایند.

همچنین زنان باردار و مادران نوزاد از مصرف صمغ آن پرهیز نمایند زیرا باعث باز شدن عروق می شود و شدت جریان خون را نامتعادل می کند.